Linux Hakkinda Genel Bilgiler

1.1 LINUX nedir? LINUX, Intel uyumlu 386 ve yukarisi islemcilerde calisan, kernel kodu Linus Torvalds tarafindan gelistirilen ücretsiz bir isletim sistemidir. 1991 yilinda ilk kernel kodunun Linus tarafindan Internet'e konmasiyla; birçok programci herhangi bir karsilik beklemeden bu projeye katilmistir. Ayrica LINUX GNU projesine dahil edilmis ve GNU'nun bütün programlari LINUX'a uyarlanmistir. Beta testi asamasi 1993 yilinda tamamlanmis ve LINUX resmi olarak duyurulmustur. LINUX, bütün diger UNIX clone'larindan beklediginiz gerçek çokgörevlilik, sanal bellek kullanimi, TCP/IP ve networking destegi, düzgün bellek yönetimi gibi özellikleri saglamaktadir. LINUX, Intel tabanli 386 ve yukarisi islemcilerde ve onlarla uyumlu olan AMD, Cyrix gibi islemcilerde sorunsuz calismaktadir. Ancak IBM, MC (micro channel) mimarisini açiklamadigi için MCA kullanan bilgisayarlarda su an LINUX kullanilamamaktadir. LINUX'un baska islemcilere tasinmasi islemi sürdürülüyor. (MIPS, Alpha, 680x0, PowerPC gibi) (i) 1.2. Hangi Yazilimlar LINUX'u destekler LINUX üzerinde calisan yazilimlar: gcc, Emacs, X-Windows, TeX, Ghostscript, TCP/IP ve bütün diger standart UNIX programlari. Bunlarin disinda, DOS programlarini calistirmak için DOSEMU. (Daha fazla bilgi için 3.3'e bakin) Windows tabanli uygulamalari çalistirmak için WINE (daha fazla bilgi için 3.4'e bakin) gibi test asamasinda olan programlar var. Bazi firmalar ise LINUX üzerinde ticari paketler (motif gibi) satmaktadir. (i) 1.3. LINUX hangi bilgisayarlarda calisir? Bilgisayarinizi LINUX'la açmak için minimum gereksinimleriniz: 386 islemci, 2Mb bellek ve disket sürücü. Ancak, kullanirken iskence çekmemeniz için daha fazla bellek ve daha hizli bir islemciye ihtiyaciniz olacak. Eger, LINUX'da üzerinde X-Windows ara yüzünü de kullanacaksaniz, 8Mbyte bellege ihtiyaciniz olacak iyi bir performans için. VL Bus ve PCI anakartlari destekleniyor. Ancak MCA'le ilgili sorunlar var. SCSI kontrol kartlarinin bir kismi destekleniyor. Özellikle BusLogic. LINUX 386 islemcisiyle gelen bazi özellikleri (bellek yönetimi, 32 bit register gibi) kullandigi için 286 ve asagi islemcilerde kesinlikle çalismayacaktir. LINUX su an için çok islemciyi desteklememektedir. (i) 1.4. LINUX HD'de ne kadar yer kaplar? LINUX'u çalistirmak için gerekli minimum yer 10-15 MB kadardir. Buna gcc eklemek isterseniz 15 Mb, X11 içinde 30 MB kadar daha gerekli. Temel isletim sistemi + c derleyicisi + X11 + TCP/IP +swap icin 90-100 Mb kadar yere ihtiyaç var. Ayrica tabii sizin ihtiyaç duyacaginiz bos yer. (i) 1.5. LINUX lisanli bir yazilim midir? LINUX'un kernel lisansi Linus Torvalds'a aittir. Linus, bunu GNU General Public License'a (GPL) yerlestirmistir. Buna göre: serbestçe dagitabilir, degistirebilir, kopyalayabilirsiniz. Ancak ileriki dagitimlara herhangi bir kisitlama koyamazsiniz. Ayrica, kaynak kodunu da yayinlamaniz gerekir. Daha fazla bilgi kernel kaynak kodu ile gelen COPYING dosyasinda bulabilir. LINUX'la gelen diger birçok programda GNU GPL'e sahiptir. (i) 1.6 LINUX ile UNIX arasinda ne fark vardir? UNIX, Unix System Laboratories'in (USL) bir ticari markasidir. Bu yüzden her bilgisayar firmasi kendi makinasinda çalisacak UNIX isletim sistemini farkli adlarla (AIX, ULTRIX, HP/UX gibi) yayinlamaktadir. Bunlara UNIX isletim sisteminin 'clone'lari denmektedir. LINUX da bir UNIX clone'udur. Ve POSIX standardini desteklemektedir. (POSIX=Portable Operating System Interface) LINUX'la herhangi bir UNIX clone'u ile yapabileceginiz bütün islemleri yapabilirsiniz. (i) 1.7 LINUX için kullanim kilavuzlari var mi ? LINUX isletim sisteminin kullanim kilavuzlari, bir dizi gönüllünün olusturdugu bir grup tarafindan hazirlanmaktadirlar. Hem isletim sisteminin hizla gelismesi, hemde çalisma kapsaminin gittikçe genislemesi nedeniyle bu kilavuzlar hergün güncellenerek gelistirilmektedir. LINUX için kullanim kilavuzlari (ve bu kilavuzlari hazirlayan gruba) LDP LINUX Documentation Project adi verilir. Bu dokümanlar: Installation Guide : LINUX'in nasil kurulacagini anlatir User Guide : Kullanici el kitabi System Adminstrators' Guide : Sistem sorumlusu el kitabi. Unutmayin, sahsi kullaniminiz için bir LINUX kullanacaksaniz, siz de bir sistem sorumlusu olacaksiniz demektir. Network Adminstrators' Guide : Network servisleri el kitabi. Herhangi bir sekilde network baglantisi kullanilacaksa, LINUX üzerinde TCP/IP servisleri bu el kitabinda anlatilmaktadir. Programmers' Guide : LINUX üzerinde programlama el kitabi Kernel Hackers' Guide : Isletim sistemi çekirdegi (kernel) programlama el kitabi. Sözkonusu dökumanlar, LATEX kaynak kodu olarak .dvi dosyasi veya postscript dosyasi seklinde orjinal olarak tsx-11.mit.edu:/pub/linux/docs/guides nic.funet.fi:/pub/OS/Linux/doc/doc-project altinda yer alirlar. TR içerisinde ise ayni dokumanlara ftp.metu.edu.tr:/pub/linux/sunsite/docs/LDP altindan erisilebilir.