Regedit Nedir ? ve Regedit Ayarı

Her şeye başlamadan önce Kayıt Defterinin(Registry) ne olduğunu bilmelisiniz. Bu yazıyı okuyanların çoğu büyük ihtimalle biliyor ancak bilmeyenler de olabileceğinden açıklamaya çalışayım. Windows Kayıt Defteri, uygulama ve sistem ayarlarını tutmaya yarayan bir veritabanıdır diyebiliriz kısaca. Windows 3.1’de bunun için “ini” dosyaları kullanılıyordu ancak bu bir yerden sonra çok büyük karmaşaya yol açtığı için her şeyin daha derli toplu ve rahat olmasını sağlayan “Kayıt Defteri” sistemi geliştirildi ve Windows95’ten itibaren kullanılmaya başlandı.

Kayıt defterinde birçok programın önemli ayarları, sisteminizle ilgili neredeyse tüm ayar ve kayıtlar, dosya uzantılarına ilişkin bilgiler, bazı dosya tiplerinin ekstra özelik sayfaları ve bunun gibi birçok bilgi ve ayar bulunur. Ancak tabi ki bazı programlar ayarlar için hala “ini” dosyalarını kullanıyor.

Windows Kayıt Defterindeki işlemleri “Windows Kayıt Defteri Düzenleyicisi”ni kullanarak yapıyoruz. Bu programı çalıştırmak için “BaşlatÇalıştır” yolunu izledikten sonra açılan yere “regedit” yazıp “Tamam” düğmesine basmalısınız.

Açılan pencerenin solunda anahtarlar, sağ tarafında ise seçili anahtara ait çeşitli değerler görüntülenir.
Bu değerler “Dize Değeri”,”İkili Değer”,”DWORD Değeri”,”Çok Dizeli Değer” ve “Genişletilebilir Dize Değeri” olmak üzere 5 çeşittir. Biz daha çok dize değerleriyle uğraşacağız ama yeri geldiğinde diğer değer tiplerini de kullanacağız ve bunların açıklamalarına yer vereceğiz. Şimdilik “Dize Değeri”nin bir metin bilgisi taşıdığını bilmemiz yeterli. Hiçbir şey yapmadan önce bütün kayıt defterinin veya değiştireceğiniz yerin yedeğini almakta fayda var. Bunu yapmak için yukarıdaki menüden “DosyaVer…” yolunu izleyebilirsiniz. Burada “Seçili Dal” işaretli olursa sadece seçili olan anahtar ve tüm alt anahtarlara ait bilgiler belirttiğiniz dosyaya kopyalanır. Eğer “Tümü” seçeneğini seçerseniz tüm kayıt defteri kopyalanır ki bu işlem biraz uzun sürebilir. Daha sonra bu dosyaya çift tıkla***** bilgileri kayıt defterine aktarabilirsiniz.
Uzantılar



HKEY_CLASSES_ROOT (Program ve uygulamaların ayarları)
HKEY_CURRENT_USER (O anki kullanıcı ayarları)
HKEY_LOCAL_MACHINE (Çalışan dosyalar ve boot esnasında yapılan işlemler)
HKEY_USERS (Kullanıcı ayarları ve SID)
HKEY_CURRENT_CONFIG (Aktif donanımların ayarları)



Belki çok basit ama baya işe yarıyorlar. Belki bileniniz çoktur ama bilmeyenler için bulunsun. Klasikleşti ama bu ipuçlarını bilgisayar dergilerinden birinden almıştım ve adını hatırlamıyorum (üç arkadaş her ay 3 farklı dergi alıyorduk ve takas ediyorduk o nedenle hangisi olduğunu hatırlamıyorum). Buyurun umarım işinize yarar.

1. "Kısayol" İsim Eklentisini Engellemek
Masaüstünde oluşturduğunuz kısayolların isimlendirilirken orijinal dosyanın isminin önüne "Kısayol" kelimesinin eklenmesini istemiyorsunuz.
İPUCU: Bu isteğinizi gerçekleştirmek için Kayıt Defterinde bulunan bir öğenin değerinin değiştirilmesi gereklidir. Bunun için ilk olarak Başlat/Çalıştır/regedit/Tamam komutunu çalıştırın ve ekrana gelen Kayıt Düzenleyicisi penceresindeki "HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\ Curr entVersion \Explorer" anahtarını etkinleştirin ve pencerenin sağ tarafında bulunan "Link" öğesine farenin sağ tuşunu kullanarak tıklayın. Nesne menüsündeki Değiştir komutunu çalıştırın ve öğenin değerini "00 00 00 00" olarak değiştirin.
NOT: Yaptığınız değişikliğin etkili olması için Kayıt Düzenleyicisini kapattıktan sonra bilgisayarı yeniden başlatmalısınız.

2. "Kısayol" Oklarından Kurtulun
Kısayol simgelerindeki oku kaldırmak istiyorsanız Registry Editörünü çalıştırın ve HKEY_CLASSES_ROOT anahtarının altında yer alan Lnkfile anahtarını seçin. Sağdaki panelde görmüş olduğunuz IsShortcut değerine sağ tıklayın ve Delete komutunu verin. Yes diyerek silme işlemini onaylayın. Değişikliğin sonucunu görmek için bilgisayarınızı yeniden başlatmanız gerekmektedir.

3. Sağ Tuş Menüsüne "Not Defteri İle Aç" ı Ekleme
Kayıt Defteri Düzenleyicisini başlatın. "HKEY_LOCAL_MACHINE/Software/Classes/*anahtarına gidin ve "Shell" adında bir alt anahtar oluşturun. Sonra "Notepad" adında bir alt anahtar daha oluşturun ve sağ tarafa değer olarak "Not Defteri İle Aç" yazın. Tekrar "Command" adında bir alt anahtar daha oluşturun ve değer olarak "Notepad.exe %1" değerini verin. Tamam.

4. Explorer Görünümünü Dondurun
Siz oturumu kapattığınızda Windows, görev çubuğunun yerini ve büyüklüğünü, kullandığınız Explorer pencerelerinin konumunu ve büyüklüğünü, siz tekrar oturum açtığınızda tekrar açmak üzere kaydeder. Yani Explorer pencereleri siz bıraktığınız konumda ve büyüklükte tekrar açılır. Fakat Explorer pencereleri ve görev çubuğu için tek bir ayar yapmak ve Windows'un da bundan sonra bu ayarı kullanmasını isterseniz, önce kalıcı olmasını istediğiniz ayarlamayı yapın (Mesela, görev çubuğunu ekranın sağına taşıyın. Böyle daha kullanışlı olabilir). Daha sonra Kayıt Defteri Düzenleyicisini çalıştırın. Soldaki bölümden
HKEY_CURRENT_USER \Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Policie s\Explorer kaydını açın. Solda Explorer seçili iken, sağdaki kısımda 'NoSaveSettings' adlı ayarı bulun. (Böyle bir kayıt yoksa, sağdaki bölüme sağ tıklayıp Yeni > DWORD değerini seçerek bunu siz de oluşturabilirsiniz. Bu yeni değere NoSaveSettings adını verin ve Enter'a basın). Değerini değiştirmek üzere bu öğenin üzerine çift tıklayın ve açılan ekrandan 'Değer verisini 1' yapın. Bu değişikliğin etkin olabilmesi için oturumu kapatıp tekrar açmanız gerekebilir. Bundan sonra, siz oturumu kapatırken Explorer veya klasör pencerelerinin ve görev çubuğunun konumu ve büyüklüğü kaydedilmeyecek ve hep kaydedilen son ayar kullanılacaktır. Yani, siz açtığınızda bir pencerenin konumu ne ise, üzerinde ne kadar oynama yaparsanız yapın, her seferinde ilk konumuna ve büyüklüğüne geri dönecektir. Tabi bu ayardan memnun kalmazsanız, geri dönüp NoSave Settings anahtarını silebilirsiniz.




**********

HKEY_USER:işletim sistemlerine bağlanan her kullanıcı için masaüstü ve kullanıcı ayarlarını içerir. Bu başlık altında her kullanıcıya ait bir anahtar daha bulunur. Ancak sadece tek bir kullanıcı varsa, bu durumda sadece "default" altında tek anahtar olacaktır.

HKEY_CURRENT_CONFIG: HKEY_LOCAL_MACHINE ile bağlantılı olarak o anki donanım konfigürasyonu ile ilgili bilgileri içerir.

HKEY_DYN_DATA: Bu anahtar Windows'un çalışması sırasında sık değişen veri kavramının anahtarını oluşturur. Bir USB aygıt bağladığınızda yada sistem çalışırken yapabileceğiniz bir değişiklikte Registry'nin bu alanındaki veriler değişir.

Windows sağlığı için registry'nin bakımı ve yedeklenmesi:
Registry Windows'un sorunsuz olarak çalışması için kaçınılmaz bir ihtiyaçtır. Bu yüzden işletim sistemi hergün sistemin çalıştırılmasıyla birlikte bir güvenlikkopyası alır. Bu güvenlik dosyası Windows klasörleri içerisinde gizli bulunan "Sysbckup" klasöründe bulunur. Güvenlik dosyası otomatik olarak paketlenir ve "rbxxx.cab" biçimine getirilir (burada xxx duruma göre değişen üç basamaklı bir sayıdır). Buna ek olarak Windows bu Backup dosyalarından beş tanesini de arşivler.

İsterseniz Registry'de bir değişiklik yaptıktan sonra bunu geri alabilmek için bu güvenliği kendinizde yaptırabilirsiniz. Bunun için Başlat > Programlar > Donatılar > Sistem Araçları menüleri altında yer alan "Sistem Bilgisi" ni çalıştırın. Daha sonrada burada "Araçlar" menüsünde yer alan "Kayıt Tarayıcı" sını çalıştırın. Windows başlangıçta otomatik olarak güvenlik sağladığı için işlemin sonunda tekrar yedekleme yapmak isteyip istemediğinizi sorar. Eğer bu soruyu doğrularsanız Windows güncel kayıt veitabanının yedeğini saklayacaktır. Bu güvenlik yöntemine ek olarak kullana bileceğiniz bir başka seçenek de Kayıt Düzenleyicisi altında Export fonksiyonudur. Bu işlemi gerçekleştirebilmek için "Kayıt" menüsünden "Kayıt dosyası ver" seçeneğine tıklayın. Dosya adı ve saklanacağı konumu isteğinize göre belirleyebilirsiniz. Eğer ikinci bir sabitdisk'iniz varsa bunu hedef olarak kullanabilirsiniz. Eğer bir CD yazıcınız varsa CD!leri yedekleme ortamı olarak kullanmak tabi ki çok daha iyi olaractır. Ancak bir disket bu işlem için yeterli olmayacaktır. Çünkü kayıt veritabanının boyutu genellikle Megabyte'larca büyükte olabilir. Bu yüzden Windows'un otomatik olarak "Sysbckup" klasörüne yerleştirdiği güvenlik dosyası büyük şans oluşturur. Ancak sadece büyük kayıt veritabanı bir disketin kapasitesini aşacaktır.
Window'un kayıt veritabanı başta "HKEY_CLASSES_ROOT" olmak üzere altı ana anhtardan oluşur.

HKEY_CLASSES_ROOT : Sürükle bırak işlemleri ile ilgili yazılım ayarları, kısa yol ve tüm diğer kullanıcı ara birimi ile ilgili bilgileri içerir. Burada ilişkilendirilmiş her dosya için bir alt anahtar daha bulunur.

HKEY_CURRENT_USER : O an oturumu açık onun kullanıcı ile ilgili bilgileri içerir. Burada 7 alt anahtar daha bulunur.
AppEvents: Sistem ve uygulamalarda kullanılmak üzere atanmış sesler ile ilgili ayarlar burada yer alır.
Control Panel: Burada Windows 3.x'deki System.i ni, Win.ini ve Control.ini dosyalarının içeriğine benzeyen denetim masası ayarları yer alır.
InstallLocationsMRU: Başlangıç klasöründe yer alan programların sabit diskteki yollarını belirler.
Keyboard layout: O an kullanılan klavye düzenine buradan da ulaşılabilir.
Network: Ağ bağlantı bilgileri burada yer alır.Remote Access : Eğer çevirmeli ağ üzerinde ağ bağlantısı kullanılıyorsa o anki bağlantı bilgileri burada bulunur.
Software: Bilgisayara bağlı kullanıcının yazılım konfigürasyon ayarlarına buradan ulaşılabilir.